Consolidated B-24 Liberator
| Consolidated B-24 Liberator | |
|---|---|
 | |
| Tipe | Bomwerper |
| Vervaardiger | Consolidated Aircraft |
| Nooiensvlug | 29 Desember 1941 |
| Status | Uit diens gestel |
| Hoofgebruiker | Amerikaanse Lugmag |
Die Consolidated B-24 Liberator is 'n Amerikaanse viermotorige swaarbomwerper wat ontwerp is deur Consolidated Aircraft van San Diego, Kalifornië. Die vliegtuig was binne die maatskappy bekend as Model 32 en sommige van die aanvanklike eenhede was geproduseer vir uitvoer vir gebruik as LB-30's, die Land Bomwerper kategorie.
By sy ontstaan was die B-24 'n moderne ontwerp met 'n hoogs doeltreffende skouergemonteerde Davis-vlerk met 'n hoë aspekverhouding. Die vlerk het die Liberator 'n hoë kruissnelheid en lang togafstande gegee en ook die bomlading verbeter. In vergelyking met sy tydgenote was die B-24 relatief moeilik om te vlieg en het swak laesnelheidverrigting gehad; dit het ook 'n laer vlieg plafon gehad en was minder robuust as die Boeing B-17 Flying Fortress. Terwyl lugbemannings geneig was om die B-17 te verkies, het Weermag Personeel die B-24 verkies en dit in groot getalle vir 'n wye verskeidenheid rolle aangeskaf.[1][2] Daar was ongeveer 18 500 eenhede van die vliegtuig vervaardig (insluitend 8 685 eenhede deur Ford) en dit is steeds die rekord vir bomwerpers, swaarbomwerpers, multi-motorige vliegtuie en Amerikaanse militêre vliegtuie vervaardig.
Die B-24 was tydens die Tweede Wêreldoorlog op groot skaal gebruik deur elke afdeling van die Amerikaanse Magte sowel as verskeie Geallieerdes se lugmagte en vlote. Dit het in elke moontlike gebied van operasies diens gedoen. Saam met die B-17 het hulle die ruggraat gevorm van die Amerikaanse strategiese bombardering offensief in die Wes-Europese gebied. Ook as gevolg van sy lang togafstand was die bomwerper uiters bruikbaar in die oorlog in die Stille Oseaan, insluitend die bombardering van Japan. Lang-togafstand teenduikboot Liberators het 'n groot rol gespeel om die gaping oor die middel van die Atlantiese Oseaan te dek tydens die Slag van die Atlantiese Oseaan. Die Liberator vragvliegtuig het 'n langer togafstand en groter kapasiteit as sy eweknie die Douglas C-47 Skytrain gehad.
Teen die einde van die Tweede Wêreldoorlog het die tegnologiese deurbrake van die Boeing B-29 Superfortress en meer moderne bomwerpers tot gevolg gehad dat die bomwerpers wat van die begin van die oorlog gebruik was verouderd was. Die B-24 was gou uit diens onttrek met die uitsondering van die Consolidated PB4Y-2 Privateer maritieme vliegtuig wat deur die Amerikaanse Vloot gebruik was tydens die Korea-oorlog.
Ontwerp en ontwikkeling[wysig | wysig bron]
Aanvanklike spesifikasies[wysig | wysig bron]
In 1938 het die United States Army Air Corps vir Consolidated versoek om die B-17 onder lisensie te produseer. Nadat Consolidates se uitvoerende beamptes, saam met hul President Reuben Fleet, die Boeing fabriek besoek het in Seattle, Washington, het hulle besluit om eerder 'n meer moderne ontwerp van hull eie te bou.[3]
Die ontwerp vir die nuwe Model 32 was 'n samestelling van ontwerper David R. Davis se vlerk, 'n hoë-effektiwiteit vlerkprofiel met 'n onortodokse ontwerp,[4] met die dubbelstert van die van die Consolidated Model 31-vliegboot, tesame in 'n nuwe romp. Die nuwe romp was ontwerp óm die twee bomrakke wat dieselfde grootte en kapasiteit as die B-17 se bomrakke gehad het.
In Januarie 1939 het die ALLK, met Spesifikasie C-212, vir Consolidated amptelik uitgenooi[5] om 'n ontwerp in te dien vir 'n bomwerper met 'n langer togafstand, hoër spoed en hoogte as dan van die B-17. Die spesifikasie was so saamgestel dat Model 32 outomaties die wen ontwerp sou wees. Die program was deel van die oorhoofse groep, "Project A", 'n Lugkorps behoefte vir 'n interkontinentale bomwerper wat in die 1930's bedink was. Alhoewel die B-24 nie aan Project A se vereistes voldoen het nie was dit 'n stap in die regte rigting. Project A het gelei tot die ontwikkeling van die B-29 en Consolidates se eie B-32 en B-36.[6]
Ontwerp[wysig | wysig bron]
Die B-24 was toegerus met 'n skouerhoë hoë aspek Davis-vlerk. Die vlerk was hoogs effektief wat relatiewe hoë lugspoed en lang togafstand verseker het. In vergelyking met die B-17 was die vlerkspan 1.8 m wyer maar met 'n kleiner vlerk area. Dit het die B-24 'n 35 persent hoër vlerklading gegee. Die relatiewe dik vlerk het die potensiaal gehad vir groter brandstof tenks met groter hefkrag en spoed maar die nadeel was dat dit onaangenaam was om te vlieg met groter vragte op hoë hoogtes en in slegte weer. Die Davis-vlerk was ook meer onderhewig aan ys wat gevorm het op die vlerk, meer as die ontwerpe van dié tyd en dit het lugvloei oor die vlerk versteur en sodoende minder stukrag tot gevolg gehad. Dit was nie 'n aangename ondervinding vir die vlieëniers nie en het opmerkings tot gevolg gehad soos volg: "The Davis wing won't hold enough ice to chill your drink".[7]Die vlerk was ook makliker beskadig deur vyandelike vuur as die B-17 se vlerk; die vliegtuig kon nie soveel straf verduur het as ander vliegtuie nie.
Daar was vier turbo aangejaagde Pratt & Whitney R-1830 Twin Wasp-enjins aan die vlerk geheg met enjinkappe wat geleen was van die PBY Catalina (dit was feitlik dieselfde behalwe dat dit ovaalvormig was om voorsiening te maak vir olieverkoelers weerskante van die enjin). Die enjins het skroewe met drie veranderbare steekhoek-blaaie gedraai.
Die stertvlak het twee groot ovaal vertikale stabiliseerders gehad wat aan die punte van 'n reghoekige horisontale stabiliseerder gemonteer is. Reeds in 1942 is erken dat die Liberator se hantering en stabiliteit verbeter kan word deur die gebruik van 'n enkele vertikale stertvin. Die enkelvin was getoets deur Ford op 'n B-24ST variant en 'n eksperimentele XB-24K en die bevinding was dat dit die hantering verbeter het. Tog was alle Liberators vervaardig met twee vertikale stabiliseerders met die uitsonderinng van agt voorproduksie B24N vliegtuie. Die B24N was ontwerp as 'n wesenlike model variant met een slegs een stertvin. Daar was bestellings vir meer as 5 000 eenhede van die vliegtuig geplaas in 1945 maar dit was gekanselleer aan die einde van die jaar. Die enkel stertvin is egter gebruik vir die produksie van die Consolidated PB4Y-2 Privateer model.[8][9][10]
Die B-24 se ruim, plaat romp (wat dit die bynaam Vlieënde bokskar laat kry het)[11] was ontwerp en gebou rondom twee sentrale bomrakke wat elk tot 8 000 kg se bomme kon dra in elke bomrak. Die bomrakke is selde propvol gelaai omrede dit togafstand en hoogte beinvloed het. Die voorste en agterste bomrakke is verder in die lengte verdeel met 'n middellyn ventrale loopplank net 23 cm breed,[12] wat ook as die romp se strukturele kielbalk gefunksioneer het.
'n Ongewone vierpaneel metaalstel, tamboerpaneel roltipe bomrakdeure, wat baie soos die beweegbare omhulsel van 'n roltafelblad gewerk het, het in die romp ingetrek. Hierdie tipe deure het 'n minimum lugweerstand geskep en dus kon die bomwerper se snelheid hoog bly oor die teiken area. Dié tipe bomrakdeure kon ook oopgemaak word indien die vliegtuig op die grond was omrede normale bomrakdeure so laag was dat dit nie oopgemaak kon word nie terwyl die vliegtuig op die grond was.[13]Soms, tydens vlugte, was daar 'n behoefte vir bemanningslede om van die voorkant na die agterkante te beweeg in die B-24's se romp oor die nou loopplank en dit was net groot risiko as by ander bomwerpers.
Die Liberator het 'n bemanning van tot tien gehad. Die vlieënier en medevlieënier het langs mekaar in die kajuit gesit en hulle het 'n goeie uitsig gehad. Die navigator en bombardier het in die neus gesit. Hulle het ook diens gedoen as masjiengeweer operateurs deur die masjiengewere in die neus en aan die kante van die neus te bedryf.
Die navigator en bombardier het in die neus gesit in die pre-B-24H-modelle met 'n goed-omraamde "kweekhuis"-neus met sowat twee dosyn geglasuurde panele en met twee beweegbare balhouers wat daarin ingebou is vir vorentoe verdedigende vuurkrag waarin 7,62 mm kaliber Browning M1919 masjiengewere geinstalleer is. Latere weergawes was toegerus met 'n krag aangedrewe 12,7 mm kaliber M2 Browning dubbel masjiengeweer skiettoring in die neus. Die navigator en bombardier het ook die twee masjiengewere aan die kante van die neus beman indien dit nodig was.
Die radio/radar operateur het agter die vlieëniers gesit, na die kant gekyk en het soms die masjiengewere aan die kante van die vliegtuig beman. Die vlugingenieur het langs die radio operateur agter die vlieëniers gesit en hy het ook soms die boonste skiettoring, wat agter die kajuit en voor die vlerk is, beman.
Tot vier bemanningslede kon in die middel van die vliegtuig gehuisves word wat die masjiengewere in die sye, die onderste, terugtrekbare bal skiettoring en die agterste skiettoring beman het. Die skietluike aan die sye was voorsien met deure. Die onderste skiettoring moes terugtrekbaar wees sodat daar voldoende grondvryhoogte was wanneer die vliegtuig moes land. Dit het ook minder lugweerstand verskaf wanneer daar nie oor vyandelike gebiede gevlieg is nie. Die agterste kragaangedrwe stertskiettoring was heelagter, agter die stertvlak.
Die B-24 het oor 'n driewiel onderstel beskik (met 'n neuswiel en nie 'n stertwiel nie) en was die eerste Amerikaanse bomwerper wat so ontwerp is.[7]Die hooflanding onderstel van lang enkel oleostutte is van onder die vlerke laat sak. Die vliegtuig het differensiële remming en differensiële stukrag vir beheer op die grond gebruik, wat beheer van die vliegtuig op die grond moeilik gemaak het.[14]
Bewapening[wysig | wysig bron]
Die verdedigende bewapening van die B-24 het verskil, afhangende van die rol wat die vliegtuig vertolk het. Die tranport-tipe was normaalweg ongewapen en die bomwerpers was toegerus met tot tien 12.7 mm kaliber M2 Browning masjiengewere in die skiettorings en aan die sye.
Van die eerste modelle was toegerus met 'n skiettoring aan die bokant, 'n skiettoring in die stert en enkel masjiengewere aan die kante en in die geglasuurde neus. Die B-24D was aanvanklik toegerus met boonste, buik en stert skiettorings asook masjiengewere aan die kante en weerskante van die neus wat op 'n spil kon draai. Die buik skiettoring was 'n Bendixmodel en het met 'n periskoop gewerk. Dié model was nie 'n sukses nie en is later met 'n tonnel masjiengeweer vervang, waarmee self later weggedoen is. Die latere D-modelle was toegerus met die terugtrekbare Sperry-bal skiettoring.
Vanaf die B-24H modelle is die geglasuurde kweekhuis neus vervang met 'n neus skiettoring wat die B-24 se kwesbaarhied met aanvalle van voor af grootliks verminder het. Die bomvisier was onder die skiettoring geleë.
Die langtog vloot verkenning weergawes was soms net lig bewapen. Omrede hulle op lang verkennings togte was het hulle normaalweg buite die vyand se vegvliegtuig reikafstand beweeg. Weens die belangrikheid van maksimum togafstande het gewig en aerodinamika 'n belangrike rol gespeel. Baie van die vloot B-24 het soms nie oor boonste, buik en neus skiettorings beskik nie. Sommiges was toegerus met 'n kanon aan die onderkant wat vas was en vorentoe gekyk het.
Prototipes en diensevaluering[wysig | wysig bron]
Die Amerikaanse Leër Lugkorps het 'n kontrak vir vier XB-24 prototipes in Maart 1939 toegeken met die voorwaarde dat een prototipe klaar moes wees voor die einde van die jaar. Consolidated het die prototipe betyds voltooi en reggehad vir sy eerste vlug twee dae voor die einde van 1939. Die ontwerp was 'n eenvoudige konsep maar gevorderd vir sy tyd. Consolidated het innoverende kenmerke soos die driewiel onderstel en Davisvlerk geïnkorporeer in sy ontwerp.
In vergelyking met die B-17 was die voorgestelde Model 32 korter en sy vlerkoppervlakte was 25% minder maar het 'n 1.8 m langer vlerkspan en 'n aansienlike groter dravermoë gehad. Die twee stertvinne was ook kenmerkend. Terwyl die B-17 die 9-silinder Wright R-1820 Cyclone enjins gebruik het, het die Consolidated ontwerp die tweery 14-silinder Pratt & Whitney R-1830 Twin Wasp sterenjins van 750 kW gebruik. Die maksimum opstyg gewig was van die grootste van sy tyd.
Die nuwe ontwerp was die eerste Amerikaanse swaar bomwerper in produksie wat die driewiel onderstel gebruik het. Die North American B-25 Mitchell medium bomwerper se voorloper, die NA-40, het hierdie ontwerp reeds in Januarie 1939 gebruik. Consolidated se Model 32 met sy lang, dun vlerke met die effektiewe Davis hoë aspekverhouding ontwerp (wat ook gebruik is vir die geprojekteerde Model 31 twee-enjin kommesiele vlieënde boot)[15] het maksimum brandstof effektiwiteit voorsien. Windtonneltoetse en eksperimentele programme wat 'n bestaande Model 31 gebruik het, het omvattende data oor die vlug karakterstieke van die Davis vlerkprofiel verskaf.[16]
Die eerste bestellings, geplaas voor model XB-24 gevlieg het, het 36 eenhede vir die Amerikaanse Leër Lugkorps, 120 eenhede vir die Franse Lugmag en 164 eenhede vir die Britse Lugmag ingesluit. Die naam Liberator was oorspronklik deur die Britse Lugmag aan die B-24 toegeken en aangeneem deur die Amerikaanse Leër Lugkorps as die amptelike naam vir Model 24.[17]Nadat Frankryk ingeneem was in 1940 was hulle vliegtuie na die Britse Lugmag gestuur. Een gevolg van die bestellings vanaf Brittanje en Frankryk was dat Consolidated 'n agterstand van bestellings ter waarde van $680m gehad het waarvan $400m buitelandse bestellings was. Amptelike statistiek wys dat die aanlegte en gereedskap sodanig uitgebrei is dat die produksie vermoë van die VSA met 'n jaar vergroot is. 'n Gevolg van die Britse bestellings het verder gegaan as net versoeke vir spesifieke wysigings: die Britse Lugmag het sommige ontwerpe aanvaar het terwyl ander verwerp is en Amerikaanse produksie is - tot 'n mate - aangepas volgens spesifieke gedagte rigtings van die Britse leerstelling, die B-24 se ruim bomrak en die vermoë om 8 000 pond bomme te dra is bewyse daarvan.[7]
Na aanvanklike toetsing was bevind dat model XB-24 verskeie tekortkominge gehad het. Een van die grootste tekortkominge was dat die prototipe nie die topsnelheid kontrak spesifikasie bereik het nie. Soos dit gebou was, was die XB-24 se topsnelheid slegs 439 km/h in stede van die 500 km/h. Gevolglik was die meganie saangejaade Pratt & Whitney R-1830-33 enjins vervang met turbo aangejaagde R-1830s. Die stertvlerk was ook verleng met 0.6 m en die Pitotbuis was geskuif vanaf die vlerke na die romp. Die XB-24 was toe hernoem as die XB-24B en hierdie verandering het standaard geword op alle B-24's wat gebou is, beginnende met die model B-24C.
Gedurende April 1939 het die Air Corps sewe YB-24 modelle op die CAC-kontrak #12464 bestel. Die Amerikaanse beleid destyds, ten spyte van neutraliteit, was dat Amerikaanse vereistes uitgestel kon word terwyl sy bondgenote onmiddellik Amerikaanse produksie vir hul oorlogs behoefte kon gebruik. Die bykomende voordeel was dat die Amerikaanse tipes vroeër in die Europese oorlogsone beoordeel kon word. Dus was die eerste ses YB-24's beskikbaar gestel vir direkte aankope onder kontrak CAC #F-677 op 9 November 1940. Hierdie vliegtuie was hernoem as LB-30A. Die sewende vliegtuig was deur Consolidated en die Lugkorps gebruik om pantser toetse mee te doen sowel as selfdigtende tenks te toets. Aanvanklik sou die Lugkorps die reeksnommers 39–681 tot 39-687 aan hulle toegeken het. Maar omrede die VSA se eie bestellings uitgestel is, was die reeks nommers verander van 40–696 tot 40-702.
Tegniese besonderhede[wysig | wysig bron]
| Item | Statistiek |
|---|---|
| Aantal motors | 4 |
| Tipe motor | Skroef |
| Vervaardiger | Pratt & Whitney |
| Kraglewering per motor | 1200 perdekrag |
| Vlerkspan | 33,53 m |
| Lengte | 20,22 m |
| Hoogte | 5,46 |
| Maks. opstyg massa | 29 030 kg |
| Maks. snelheid | 488 km/h op 7 620 m |
| Operasionele hoogte | 9 754 m |
| Togafstand | 7 403 km |
| Bewapening | Twee 0.50 Browning masjiengewere en sewe 0.303 Browning masjiengewere. |
Sien ook[wysig | wysig bron]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Birdsall (1968). Famous Aircraft: The B-24 Liberator.
- ↑ "The Boeing B-17 Flying Fortress vs. the Consolidated B-24 Liberator". warfarehistorynetwork.com. 30 Junie 2017.
- ↑ Taylor 1969, p. 462.
- ↑ Vincenti, Walter G. (1986), "The Davis Wing and the Problem of Airfoil Design: Uncertainty and Growth in Engineering Knowledge", Technology and Culture 27 (4): 717–758, doi:10.2307/3105326
- ↑ Baugher, Joe. "The Consolidated XB-24." USAAC/USAAF/USAF Bombers: The Consolidated B-24 Liberator, 8 August 1999. Retrieved: 15 June 2010.
- ↑ Craven and Cate 1949 Sjabloon:Page needed
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Verwysingfout: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs named:1 - ↑ "Consolidated XB-24K Liberator".
- ↑ Verwysingfout: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedaerofilesConsolidated - ↑ Simons, G. (2012). Liberator: The Consolidated B-24. Pen & Sword Books Limited. ISBN 978-1-78303-591-5.
- ↑ Allan, Chuck. "A Brief History of the 44th Bomb Group."chuckallan.com. Retrieved: 15 June 2010. Geargiveer 8 Augustus 2007 op Wayback Machine
- ↑ Hillenbrand 2010 Sjabloon:Page needed
- ↑ Green 1975, p. 84.
- ↑ Hillenbrand 2010, p. 64.
- ↑ Donald 1997, p. 266.
- ↑ Birdsall 1968, p. 40.
- ↑ Taylor 1968, p. 463.
Bron[wysig | wysig bron]
- Bombers 1939–1945 Kenneth Munson, Bounty Books 2012 ISBN 978-0-7537-2172-8